Alweer twee jaar geleden deed het coronavirus zijn intrede in Nederland. Na alle maatregelen, lockdowns, quarantaines, een avondklok, persconferenties en prikcampagnes zijn we moe en misschien wel moedeloos. Maar het goede nieuws is dat er licht is aan het einde van de tunnel. Dag ellende en uitzichtloosheid. Hallo geluksgevoel!
Volgens psycholoog Tal Ben-Shahar kun je gelukkig zijn, ook in tijden van een pandemie. Als docent aan de Harvard-universiteit ontwikkelde hij een vak over geluk en schreef hij meerdere boeken over het onderwerp. Ben-Shahar stelt dat we geluk niet moeten zien als een absolute staat van zijn. Geluk bestaat volgens hem uit vijf onderdelen waar we aan kunnen werken en die bijdragen aan ons welbevinden.
1. Zorg voor je lichaam
De eerste manier om te werken aan je welzijn is door goed voor je lichaam te zorgen. Eet gezond en gevarieerd, beweeg voldoende, zorg voor een goede nachtrust en een goede balans tussen stress en ontspanning. Fysiek en psychologisch welbevinden zijn nauw met elkaar verbonden: als je emotioneel niet lekker in je vel zit, uit zich dat vaak via lichamelijke klachten. En als je je fit en ontspannen voelt, kun je vaak beter omgaan met negatieve gebeurtenissen en emoties.
Zo doe je dat:
- Ga elke dag naar buiten om te bewegen. Fysieke activiteit zorgt voor de aanmaak van gelukshormonen als endorfine en dopamine en is goed voor je conditie en weerstand.
- Zet muziek op waar je blij van wordt en doe een dansje in de woonkamer. Daarmee zet je je hart even aan het werk en schud je de spanning van je af.
- Neem de tijd om de keuken in te gaan en een lekkere, gezonde maaltijd te bereiden.
2. Voel balans in je emoties
Het tweede geluksdomein is emotioneel welzijn. We hebben allemaal te maken met ups en downs, en de kunst is om daar een evenwicht in te vinden. Sta je jezelf toe om plezier te hebben, trots te zijn en liefde te voelen? En durf je ook gevoelens als verdriet, boosheid of jaloezie toe te laten? Een gezonde manier van omgaan met emoties is wezenlijk voor je geluksgevoel.
Zo doe je dat:
- Besef dat je niet je gevoel bent. Je bént niet verdrietig, maar je hébt verdriet. Door je niet te vereenzelvigen met je gevoelens, smelt je niet met je emoties samen. Er gaat dus niks van jezelf verloren als je een emotie loslaat.
- Schrijf minimaal tien minuten over een moeilijke periode in je leven of een probleem waar je nu mee te maken hebt. Welke emoties en gedachten ervaar(de) je? Denk niet te veel na maar schrijf gewoon wat in je opkomt.
- Een keertje flink huilen lucht op en ontspant.
3. Investeer in je relaties
Goede relaties zijn onontbeerlijk. Investeer in de personen die je energie geven, je steunen en je het gevoel geven dat je erbij hoort. Volgens Ben-Shahar is je relationele welzijn een van de belangrijkste voorspellers van je algehele welbevinden.
Zo doe je dat:
- Het is misschien verleidelijk om elke avond die serie op Netflix aan te zetten, maar voordat je het weet gaan er weken voorbij zonder dat je je vrienden spreekt of ziet. Bellen kan altijd, afspreken kost net wat meer moeite na een vermoeiende werkdag, maar bedenk dat deze contacten je ook energie geven.
- Wees eerlijk over hoe het met je gaat. Alleen zo krijg je een sterkere band en voel je je meer begrepen. Bovendien leidt eerlijk zijn ertoe dat anderen zich ook veilig voelen om dingen met je te delen.
- Praten is goed, maar samen dingen doen is ook belangrijk om relaties levend te houden. Zo creëer je samen nieuwe herinneringen en leer je elkaar nog beter kennen.
4. Blijf leren
Nieuwsgierigheid, openstaan voor nieuwe dingen en altijd blijven leren zijn elementen die Ben-Shahar schaart onder intellectueel welzijn. Het gaat er daarbij niet om hoe slim we zijn, maar hoe we onze hersenen blijven gebruiken en uitdagen.
Zo doe je dat:
- Durf te experimenteren, fouten te maken en daarvan te leren.
- Doe af en toe iets nieuws: probeer een nieuw recept uit, maak een wandeling in een buurt die je nog niet kent of volg een (online) cursus.
- Breng in een gesprek niet alleen jouw mening of ervaring voor het voetlicht, maar stel de ander vragen en probeer diens standpunt of perspectief echt te begrijpen.
5. Geef het leven betekenis
Tenslotte noemt Ben-Sahar spiritueel welzijn: het gevoel dat het leven betekenisvol is en waarde heeft. Je hoeft niet religieus te zijn om spiritueel welzijn te ervaren, het gaat om een gevoel van zingeving. Dat kan klein zijn, zoals genieten van de natuur en het gevoel hebben onderdeel daarvan te zijn. Bezig zijn met grotere levensvragen als ‘wat vind ik nu echt belangrijk’ of ‘wat wil ik bereiken’ helpt om je leven richting te geven.
Zo doe je dat:
- Altijd in de actiemodus staan en doorgaan resulteert uiteindelijk in een lege tank. Dus staar eens uit het raam, verveel je of ga in bad liggen mijmeren.
- Plan momenten in dat je offline bent, zonder scherm, en wees met je aandacht in het hier en nu.
- Probeer niet krampachtig ‘gelukkig’ te worden. Door bewust bezig te zijn met de vraag ‘ben ik nu gelukkig’, ga je uit het moment en zit je te veel in je hoofd. Probeer in plaats daarvan met activiteiten bezig te zijn die je in een ‘flow’ brengen, waarbij je zo opgaat in je bezigheden dat je de tijd vergeet. Dat kan iets sociaals zijn, zoals eten met vrienden, maar ook iets voor jou alleen, bijvoorbeeld een boek lezen of iets creatiefs doen.
Met zijn holistische benadering benadrukt Ben-Sahar dat geluk niet betekent dat je altijd blij moet zijn of dat geluk een einddoel is dat we al dan niet kunnen bereiken. Geluk bestaat uit meerdere bouwstenen waar iedereen aan kan werken, ongeacht je situatie. Hij maakt het onderwerp concreet en werkbaar. Pandemie of niet, er zijn altijd mogelijkheden om voor jezelf te zorgen, jezelf uit te dagen, je relaties te verdiepen en balans te vinden. Waar ga jij de komende week mee aan de slag?
Over Gea Peper
Gea Peper is oprichter van het HappinessBureau, dat als doel heeft werkgeluk in organisaties te vergroten, en is hoofddocent van de opleiding Werkgelukdeskundige aan diverse hogescholen. Gea is co-auteur van de boeken ‘Employee Experience – Happy People Better Business’ en ‘Werken aan Werkgeluk’.