Ben jij een workaholic of harde werker?

Er is natuurlijk niks mis met hard werken, ik heb er zelfs respect voor, maar je kunt hierin ook doorslaan. Is het echt zo erg om workaholic te zijn? (spoiler: ja) En wat kun je er dan aan doen? Je leest het hier.

Hoe herken je een workaholic?

Om bij het begin te beginnen, want dat is wel zo logisch: een workaholic herken je aan wat ik hierboven al schreef. Kun jij in het weekend je werkmail en WhatsApp laten voor wat het is? Gewoon niet naar omkijken? Dan is er waarschijnlijk vrij weinig aan de hand. Word je onrustig, met gebons in je keel, of voel je je enorm schuldig? Dan kun je weleens werkverslaafd zijn. Twijfel je nog of je een echte workaholic bent? Loop onderstaand lijstje dan eens na:

• Je kijkt regelmatig hoe je meer tijd vrij kunt maken om te werken.
• Je bent als eerste op het werk en als laatste naar huis.
• Tijdens de pauze ben jij aan het werk.
• Je kunt niet ontspannen, ook thuis niet.
• Je stelt vrienden en familie regelmatig teleur, doordat je meestal veel meer tijd besteedt aan werken dan je vooraf had gedacht.
• Mensen om je heen hebben je al eens gevraagd om minder te werken.
• Je schiet in de stress als je door omstandigheden niet kunt werken.
• Delegeren kun jij niet bepaald leren.

Check, check en check maar toch nog in twijfel? Misschien heeft je brein inmiddels slimme trucjes om jezelf wijs te maken dat er niks aan de hand is. Het volgende lijstje moet je dan toch echt duidelijkheid geven:

• Workaholics werken vanuit zelf opgelegde eisen.
  Harde werkers werken volgens de eisen van hun baas.
• Workaholics kunnen de gewoonte van werken slecht uitschakelen.
  Harde werkers kennen het verschil tussen werken en even niet werken.
• Workaholics werken ten koste van andere activiteiten.
  Harde werkers willen het werk nog wel eens neerleggen voor een wekelijks rondje hardlopen of de verjaardag van een vriend.
• Workaholics ervaren een achtbaan van positieve en negatieve gevoelens.
  Harde werkers zijn stabieler wat emoties betreft.
• Workaholics werken vanuit een gevoel van moeten en druk.
  Harde werkers vanuit passie en enthousiasme.

Waarom wordt iemand workaholic?

Om een werkverslaving aan te pakken is het belangrijk om te weten wat de onderliggende reden is van dat buitensporig hard werken. Voel jij je schuldig als je even niet met werk bezig bent? Dan kan dit te maken hebben met perfectionisme of onzekerheid. Als dit het geval is dan zit daar de kern van je ‘probleem’ en doe je er goed aan om dat aan te pakken.

Soms is werken een uitvlucht omdat andere dingen in je leven niet zo lekker lopen. Ik ga hier niet verkondigen dat je geen afleiding mag zoeken maar let wel op dat je niet doorslaat. En lees dit stuk eens. Daar lees je wat het skippybaleffect is van het weglopen voor minder leuke dingen.

Het kan ook zo zijn dat je continu nieuwe ervaringen en uitdagingen nodig hebt. Je haalt dan een kick uit mooie resultaten, maar hebt steeds nieuwe prikkels nodig. Overwerken is als het ware jouw cocaïne. Op zich geen ramp maar let op dat je niet teveel van jezelf vraagt en goed voor jezelf blijft zorgen. Probeer je kick eens uit sporten te halen en daar je grenzen in te verleggen.

Waarom is het zo moeilijk om te stoppen?

Een werkverslaving wordt over het algemeen niet echt als een probleem gezien (wat het wel is by the way), er zijn ook maar weinig onderzoeken naar gedaan. In Nederland zijn er zelfs geen echte cijfers over bekend. Dat er zo weinig aandacht voor is maakt het niet makkelijker om een werkverslaving te voorkomen. Laat staan om er vanaf te komen.

Een verslaving is nou eenmaal moeilijk te doorbreken. Vergelijk het met roken. Net als bij het roken van een sigaret, komt er bij een workaholic een stofje (dopamine) vrij in de hersenen wanneer die zich op het werk stort. En dat stofje zorgt ervoor dat het beloningssysteem in je hersenen geactiveerd wordt. Een beloningssysteem dat helaas niet al te snugger is. Het ziet namelijk niet of een goed gevoel op korte termijn ook op lange termijn goed voor je is. Een workaholic duikt zo steeds in het werk, want dat voelt goed. Maar dat werkt dus nogal verslavend. 

Een werkverslaving is niet goed voor je

Heel hard werken is gewoon niet gezond. Workaholics hebben nauwelijks tijd voor familie en vrienden, piekeren ’s nachts vaak over het werk en ontspannen zich zélfs op vakantie niet. Een hoge bloeddruk, vermoeidheid en hartkloppingen zijn voor workaholics niet onbekend.

Er is ook geen tijd om gezond te eten. Snel iets eten achter de computer doen workaholics nog wel, soms. Maar dit zorgt vaak voor maagklachten. Genoeg redenen dus om beter voor jezelf te zorgen.

Doe je baas een plezier

Dat te hard werken niet goed voor je is, is duidelijk. Maar als dat niet reden genoeg is voor je om er wat aan te doen: ook je baas doe je meer plezier met wat gas terugnemen. En wel hierom: Wanneer je altijd maar werkt, krijgen je lichaam en je hoofd niet de tijd om te herstellen. Dat houd je even vol maar uiteindelijk is het genoeg en is de kans groot dat je uitvalt door burn-outverschijnselen. Jouw werkgever draait dan voor de kosten op. En wat krijgt die daarvoor terug? Precies, helemaal niets, tot jij weer hersteld bent. Doe je werkgever dus een lol en sta niet altijd maar aan.

6 tips om te minderen met ‘aan’ staan

Ben je tot de conclusie gekomen dat je toch wel wat moet minderen met werken? Dan heb ik tips voor je:

1. Stop! Trap de rem in. Nu. Niet alleen een tandje terugschakelen maar neem een paar dagen vrij en tank bij. Je bent waarschijnlijk al een tijd te ver gegaan en om te voorkomen dat je uitvalt moet je echt even hard die rem intrappen. Werkverslaafd zijn is iets serieus dus pak het serieus aan.
2. Onderzoek waarom je zo hard werkt. Dit kan, zoals ik eerder al schreef, uit perfectionisme of onzekerheid komen. Wanneer je de reden weet kun je die aanpakken. Maar soms kunnen we dit niet alleen. Verslavingen zijn moeilijk te verslaan en hulp zoeken is absoluut geen schande. Het kan zelfs noodzakelijk zijn als je een burn-out wil voorkomen.
3. Stel nieuwe doelen en nieuwe grenzen. Gezonde grenzen welteverstaan. Maak samen met je leidinggevende een plan hiervoor, delegeer taken in goed overleg en stel prioriteiten. Stem goed af wie zaken van je over kan nemen en maak daar ook gebruik van. Oh enne.. houd je ook aan die grenzen. Je mag ook best aangeven dat je het moeilijk vindt om je aan die grenzen te houden. Op die manier kunnen je collega’s je hierbij helpen.
4. Neem ongegeneerd pauze. Een echte lunchpauze van een half uur, en ga niet stiekem na tien minuten weer aan het werk. Ben je klaar met lunchen maar is het half uur nog niet om? Ga dan even een stukje lopen.
5. Afspraken met jezelf, voor jezelf zoals gaan sporten, zijn net zo belangrijk als een vergadering voor je werk. Zet het in je agenda en houd jezelf eraan. Plan ook een momentje tv-kijken in. Ja echt! Minimaal één keer in de week. Door even tijd te nemen om niet productief te zijn, ben je later juist extra productief. Plus je voorkomt dat het je allemaal teveel wordt en je uitvalt. Als het beter voor je voelt kun je deze afspraak met jezelf ook op je werk doorgeven. Dan weet iedereen dat je even niet aan het werk bent. En geloof me, niemand die daar moeilijk over doet. Of in elk geval niet terecht.
6. Relativeer je redenen om te werken. Gedachten als “Het is nu heel druk” kunnen best waar zijn maar als je echt een workaholic bent dan komen er nooit rustige tijden. Ergens zul je toch die stap terug moeten doen en there’s no time like the present. Nu is het beste moment. Het is onderzocht hoe lang iemand productief kan zijn. Die grens ligt rond de 50 uur per week. Werk je meer dan dat, weet dan dat ook jij niet meer productief bent. Echt niet.