Reflecteren voor een knaller van een (volgend) jaar

Reflecteren kun je leren

Reflecteren is belangrijk. Want net als bij je laptop of computer, is het nodig om regelmatig een update uit te voeren voor jouw brein. Reflecteren helpt je bij die update. Het helpt namelijk om je zelfkennis te vergroten en daardoor kun je op een andere manier gaan denken en handelen. “Alleen als je weet wat je doet en waarom, dan kun je er iets aan veranderen.” Lekker cliché natuurlijk, maar bear with me. Ik ga geen zweverij verkondigen en hou het zo leuk mogelijk. Beloofd.

Maar hoe pak je dat dan aan? Zonder dat je te ver de diepte induikt en jezelf alleen maar naar beneden haalt (want dit ging niet goed en dat ook niet en oh my.. ik ben eigenlijk gewoon een wrak). Ik wil je niet met een baalhoofd of een bak tissues het nieuwe jaar in laten luiden, maar te oppervlakkig blijven is ook weer niet de bedoeling. Een middenweg is wenselijk. Dus mét input waarmee je jouw persoonlijke ontwikkeling komend jaar kunt boosten maar zónder minderwaardigheidsgevoel.

Reflecteren kan een terugblik zijn op je privéleven of op je carrière. Of, als je het echt grondig aan wil pakken, op beide. Wat heb je dit jaar gedaan? Waar heb jij je mee beziggehouden? Hoe vond je dat en hoe ging dat? Bracht het je een dosis geluk of ellende? Had je, met wat je nu weet, iets anders aangepakt? En waarom wel of niet? Waar ben je beter in geworden? Waar ben je misschien zelfs trots op? Een reeks vragen waar je mee kunt beginnen.

Maar zomaar in deze vragen duiken kan lastig zijn. Je brein kan op slot schieten met een soort black-out over wat je in vredesnaam dit jaar allemaal gedaan hebt. (Tenminste, zo werkt mijn brein vaak..) Maar daar heeft iemand ooit iets geniaals op bedacht. Namelijk leuk- en niet zo leuk flesjes of potjes. Wie het masterbrein hierachter was kan ik je niet vertellen. Ik heb werkelijk geen idee. Wel kan ik je vertellen dat het een goed hulpmiddel is voor een terugblik op je jaar. En zeker als je écht wil reflecteren.

Traditiegetrouw

Op 31 december staat bij mij dan ook traditiegetrouw het openen van mijn leuk- en niet zo leuk flesjes op de planning. In het kort: Dat zijn flesjes waarin ik het hele jaar door briefjes gestopt heb. Met dus in het ene flesje leuke dingen en in het andere, precies, de niet zo leuke dingen. Van dat leuke feestje in Tilburg tot vrijwilligerswerk waar ik nog van na-stuiter. Van die leuke date die niks meer van zich liet horen tot renovatie-ellende. Het zit er allemaal in. En ik verbaas me elk jaar weer over de onbenulligheden waar ik me druk om heb gemaakt maar ook over de kleine, fijne momentjes die ik bijna vergeten was. Lekker reflecteren met een gezonde dosis zelfspot. En een oliebol of twee.

Heb je geen briefjes bijgehouden? Geen nood! Dan werken je agenda en de bult foto’s in je telefoon ook om herinneringen aan de laatste 12 maanden op te halen.

Ik begin zelf meestal met de niet zo leuk flesjes. Dan heb ik dat maar weer gehad en mag ik als troost die oliebol tussendoor. Toch? Ik leg de briefjes op volgorde, zo ben ik dan ook weer. Eerst de ‘ellende’ van januari, en de beroerdigheid van december als laatste. Lekker geordend. Of noem het obsessief gestructureerd. Anyway.. Deze vragen helpen bij het reflecteren op de minder leuke dingen:

• Hoe is deze situatie nu? Is het nog steeds reden om me rot te voelen of is het al lang en breed voorbij en heb ik me misschien wel voor ‘niks’ zo druk gemaakt?
• Hoe komt het dat deze situatie nu nog steeds gaande is of juist voorbij is?
• Wat had ik, met wat ik nu weet, anders gedaan?
• Wat ligt écht binnen mijn invloed?
• Kan ik me neerleggen bij hoe de situatie nu is?
• Kan ik me erbij neerleggen als zo’n situatie nog eens op mijn pad komt?
• Hoe kan ik het makkelijker maken voor mezelf, áls zo’n situatie nog eens op mijn pad komt?

Na de oliebol (of tijdens) ga ik door naar de leuke briefjes. Deze vragen helpen bij het reflecteren op die leuke dingen:

• Hoe kwam deze situatie op mijn pad?
• Heb ik er invloed op om dit soort situaties vaker op mijn pad te krijgen?
• Hoe is deze situatie nu?
• Hoe komt dat?
• Kan en wil ik hier iets aan veranderen?

Patronen ontdekken

Uit de briefjes in mijn flesjes haal ik vaak ook een bepaald patroon. Dingen die ik vaak deed of juist veel vaker had moeten doen. De vragen die ik mezelf dan stel zijn deze twee:

• Waar wil ik komend jaar meer van? En waarvan wil ik minder?
• Kan ik dat inplannen zodat ik er ook écht wat mee ga doen? (Natuurlijk is het dan handig dat je ook meteen je agenda erbij pakt.)

Uit jouw zelfreflectie rollen op deze manier, als het goed is, vanzelf goede voornemens. Ik schreef al eens hoe je écht aan jouw goede voornemens kunt werken en ze nog vol kunt houden ook. Dat lees je allemaal hier. En nee, ik streef niet naar perfectie. Juist niet. Blijf vooral lekker imperfect, maar met een gezonde dosis reflectie. Succes!